Door de constante ontwikkeling van de ICT wereld, worden er regelmatig nieuwe trends geïntroduceerd die met ICT te maken hebben. Één van de meest recente trends waar de ICT wereld mee te maken heeft gekregen, is de trend rondom ‘Service Oriented Architecture’. Meer over deze trend, lees je in dit artikel.

Zo lees je in dit artikel niet alleen wat de Service Oriented Architecture precies inhoudt en wat de kenmerken van een Service Oriented Architecture zijn, maar ook wat de voordelen van dit fenomeen zijn. Heb je dit artikel gelezen, dan heb je een duidelijk beeld van deze 'nieuwe' trend in de ICT wereld en kun je bovendien eenvoudig bepalen of jij mogelijk ook iets met deze trend moet doen.

De term Service Oriented Architecture wordt ook wel afgekort tot SOA. Om je uit te leggen wat de Service Oriented Architecture precies is, wordt eerst uitgelegd wat de gebruikelijke werkwijze van bedrijven voor het ontstaan van SOA precies was. Na het beschrijven van de oude situatie wordt vervolgens beschreven hoe het ontstaan en de opkomst van de werkwijze van SOA deze standaard werkwijze van bedrijven heeft veranderd.

In het verleden, denk hierbij aan enkele decennia geleden, werd het automatiseren van bedrijven voornamelijk gedaan door diverse business eigen informatiesystemen te laten bouwen door de centrale automatiseringsafdeling. Dit betekent dat iedere business unit een eigen informatiesysteem kreeg en dat er binnen een bedrijf dus wel tientallen verschillende informatiesystemen gebruikt werden. Een groot nadeel van deze werkwijze is niet alleen dat er vele informatiesystemen zijn die stuk voor stuk weer gebouwd, geïmplementeerd en begrepen moeten worden, maar ook dat het uitwisselen van informatie tussen de verschillende informatiesystemen op deze manier wel erg lastig wordt gemaakt. De informatiesystemen werken namelijk niet samen, maar los van elkaar. Moet er informatie uitgewisseld worden, dan moet er gebruik gemaakt worden van een ingewikkelde interface of een nieuwe toepassing voor het uitwisselen van informatie.

Daar komt nog bij dat niet alleen het uitwisselen van informatie lastig was, maar de verschillende informatiesystemen bovendien zorgden voor een complex geheel van diverse informatiesystemen door de jaren heen. Werd een specifiek informatiesysteem door een business unit vervangen, dan bleef dit informatiesysteem in veel gevallen gewoon in de interface van de organisatie staan. Hierdoor werd de ICT-omgeving van bedrijven binnen enkele jaren volgepropt met tientallen of wel honderden informatiesystemen, waarvan slechts enkele gebruikt werden.

In lijn met bovenstaande ontwikkeling binnen het bedrijfsleven werd enkele jaren geleden de Service Oriented Architecture geïntroduceerd. Een Service Oriented Architecture is een architectuur van software die gericht is op het ontwikkelen, laten functioneren en beheren van diensten of services voor de ondersteuning van bedrijfsprocessen. Het achterliggende doel hiervan is het verbeteren van de interne bedrijfsprocessen om verschillende bedrijfsfuncties beter te kunnen vervullen.

Kortom: de Service Oriented Architectuur is een architectuur van software die niet alleen de bedrijfsprocessen beter moeten laten verlopen. SOA zorgt er ook voor dat bedrijfsfuncties beter vervuld kunnen worden, als gevolg van deze verbeterde bedrijfsprocessen.

De kenmerken van een Service Oriented Architecture

Om te bepalen of een bepaalde architectuur binnen het fenomeen Service Oriented Architecture valt, wordt een architectuur op basis van diverse kenmerken getoetst. Zo heeft een standaard Service Oriented Architecture altijd enkele kenmerken, namelijk:

1. De Service Oriented Architecture is virtueel. Het betreft dus een virtuele architectuur voor het verbeteren van de bedrijfsprocessen en bedrijfsfuncties en geen offline dienst.
    
2. De Service Oriented Architecture bestaat uit diverse onderdelen (services) die los van elkaar functioneren. Werk je met de ene service, dan heb je dus niet te maken met een andere service die hier los van staat.
    
3. De Service Oriented Architecture is gestandaardiseerd. Dit betekent dat de architectuur bij diverse organisaties op dezelfde wijze wordt geïmplementeerd en bij deze bedrijven op dezelfde manier zorgt voor een verbetering van de bedrijfsprocessen.
    
4. De Service Oriented Architecture is generiek en dus niet afgestemd op één specifieke afnemer.

Uiteraard ziet de indeling van een Service Oriented Architecture er per organisatie anders uit, aangezien de inhoud van een SOA afgestemd is op de applicaties die de organisatie gebruikt en de manier waarop deze applicaties met elkaar verbonden moeten zijn. Wat wel bij iedere SOA hetzelfde is, is de werking van de architectuur en de algemene indeling van de architectuur. Zo heeft iedere SOA een verzameling van applicaties die met elkaar verbonden worden door een bepaalde infrastructuur: wat deze applicaties ook specifiek voor services verlenen.

Het eerste voordeel van een Service Oriented Architecture is het feit dat deze architectuur modulair en flexibel is. De applicaties of services binnen de architectuur staan los van elkaar, waardoor het vrij eenvoudig is om nieuwe applicaties of services toe te voegen, aan te passen of te verwijderen zonder dat andere applicaties of services hieronder lijden. Op deze manier kan de architectuur gemakkelijker up-to-date worden gehouden en wordt bovendien voorkomen dat er een wirwar van applicaties en services ontstaat, zoals vroeger vaak het geval was bij het werken met diverse informatiesystemen per business unit.

Een ander voordeel van een Service Oriented Architecture is het feit dat deze architectuur zorgt voor een verbeterde beheersbaarheid. De bedrijfslogica kan eenvoudiger aangepast worden, simpelweg omdat deze logica niet muurvast zit in de geïmplementeerde diensten van de organisatie in kwestie. Hierdoor is de bedrijfslogica gemakkelijker beheersbaar en dit komt zeker de bedrijfsprocessen en de bedrijfsfuncties van een organisatie ten goede. Daarnaast zijn de verantwoordelijkheden binnen een organisatie beter van elkaar te scheiden door gebruik te maken van een SOA, waardoor de grip op de scheiding van verantwoordelijkheden binnen een organisatie beter wordt.

Daarnaast brengt het gebruiken van een Service Oriented Architecture ook vaak een kostenbesparing met zich mee. In plaats van diverse toepassingen met vele verschillende informatiesystemen te hanteren, wordt er gebruik gemaakt van één platform met diverse applicaties. Dat dit goedkoper is dan het implementeren van vele infrastructuren met diverse informatiesystemen per infrastructuur, is natuurlijk logisch.

Tot slot is het eenvoudiger geworden om services opnieuw te gebruiken in diverse toepassingen. De services werken uiteraard wel los van elkaar, maar door de verbinding tussen de services door de complexe infrastructuur is het wel mogelijk om services te gebruiken voor verschillende toepassingen. Zo kan afdeling A een specifieke applicatie gebruiken voor een bepaalde toepassing, terwijl afdeling B dezelfde applicatie voor een andere toepassing gebruikt zonder hierbij afdeling A in de weg te zitten.